de drie alternatieven voor belonen, complimenteren en “goed zo”

Print Friendly

Dit is deel 2 van het tweeluik over “goed zo”, heb je deel 1 nog niet gelezen, klik dan hier. Als je deel 1 al wel hebt gelezen is de kans vrij groot dat je bij de vraag: ga je door met “goed zo”, belonen en complimenteren nu je weet dat het schadelijk is, met “Nee” hebt beantwoord.
Dat je met de kennis van vandaag, het morgen anders wil doen. Ik had beloofd dat ik drie alternatieven zou geven voor “goed zo”, belonen en complimenteren, daarnaast wil ik ook nog antwoord geven op de 4 meeste gestelde vragen: mag ik dan niet ….

In deel 1 heb ik uitgelegd wat goed zo, belonen en complimenteren met je kind doet.
1. Het manipuleert je kind.
2. Het maakt je kind onzeker.
3. Het verstoort de eigen ontwikkeling.
Lees deel 1 over “Goed zo”: “Is het gebruik van goed zo in je opvoeding, gevaarlijk of goed (zo)?”, voor meer achtergrond informatie.

Wat dan wel, drie alternatieven voor “goed zo”, belonen en complimenteren.
Ik vind het geweldig dat je het alternatief voor “goed zo”, belonen en complimenteren wilt gaan uitproberen. De vraag waar ik deel 1 mee eindig was: “Wat dan wel?”.

1. Zeg niets, ben aanwezig, geniet.
Als je er vanuit gaat dat je kind perfect is, dat je kind een morele kompas heeft en weet wat goed en slecht is en dat je kind probeert om goed te doen, ook al voelt dat soms nog even niet zo. Dan is de norm dus goed doen. Waarom zou je daar dan nog iets over zeggen. Je zult merken dat het vooral voor jou als ouder lastig is om te stoppen met “goed zo”, dat geeft dus meteen aan dat het meer over jouw behoefte gaat dan die van je kind.
Als je ziet dat je kind iets probeert te leren of dat het bijna lukt, hoef je natuurlijk niet weg te lopen. Blijf in de buurt, aanschouw het leerproces in levende lijve, natuurlijk ben je trots als je kind ineens iets kan wat gisteren nog niet lukte. Geniet met volle teugen, geniet van het feit dat het gelukt is, geniet van het feit dat je kind een dansje maakt of zegt “Joepie” of het uitgilt van blijdschap. Het is voor je kind natuurlijk super dat het na veel oefenen ineens wel lukt. Het competent voelen, voelen ik kan het, is de brandstof voor intrinsieke motivatie.

2. Zeg wat je ziet.
Het tweede alternatief is dat je zegt wat je ziet, beschrijf het proces, de weg die je kind aflegt om iets te doen of te leren: “Ik zie dat je zelf je jas hebt dicht gedaan.”. Je kind vindt het super als zijn trotszijn om wat hij gepresteerd heeft ook erkent en herkent wordt door jou als ouder. Het mooie hiervan is dat je kind trots is op zijn eigen prestatie. Jij bent niet trots op het feit dat hij zijn jas heeft dichtgedaan, maar erkent dat hij weer iets heeft geleerd. Dat hij competent is, dat zijn doorzetten beloond wordt of dat hij weer een stapje verder is.

3. Stel vragen.
Het derde alternatief is dat je vragen stelt. Waarbij je vragen zijn gericht op het laten bloeien en groeien van je kinderen. Je wilt je kinderen stimuleren om te voelen, te denken en te proberen. Met als enige doel dat je kind zelf leert om dingen / problemen te voorkomen of op te lossen, zelf op te lossen. Je kunt dan denken aan vragen als: als je zonder sokken loopt, krijg je dan koude voeten? of gaat dat goed? of heb je hulp nodig?

Concrete voorbeelden
Probeer eens niets te zeggen, in plaats van: “Ik vind het mooi hoe je …:
Probeer eens “Waarom besloot je jouw appel te delen.”, in plaats van: “Goed gedeeld.”
Probeer eens “Hoe kwam je erbij om …”, in plaats van: “Wat heb je een mooie tekening gemaakt.”
Probeer eens “Je hebt ervoor gezorgd dat …”, in plaats van: “Wat help je weer goed.”

Moet je dit allemaal in één keer gaan toepassen?
Nee, dat hoeft helemaal niet, besef dat het voor jou als ouder ook een leerproces is. Ben je er eerst bewust van hoe vaak je “goed zo” zegt. Bedenk dan waarom je “goed zo” zei, voor je kind of voor jezelf. Probeer daarna te spelen met één van de alternatieven.
Wat ik al eerder aangaf, “goed zo”, complimenteren en belonen kan verslavend werken voor je kind. Ik geloof niet in revoluties om ineens het roer 180 graden om te gooien en het allemaal anders te doen. Ga voor evolutie, stapje voor stapje, dat is voor jou als ouder ook veel fijner en neemt een hoop onzekerheid weg.

Mag ik dan niet …?
… trotst zijn op mijn kind. Natuurlijk wel, je bent vooral trots op het feit dat je kind blij en gelukkig is met zichzelf en wat je kind heeft geleerd.
… goed zo zeggen. Geen probleem zolang je bewust bent waarom, en het met mate gebruikt. Je zegt het voor je kind en niet meer voor jezelf of als goedkeuring naar je kind toe.
… blij zijn. Ben juist enorm blij, maak samen een dansje, zeg waarom je blij bent. Zodat je kind erkent wordt in zijn behoeftes, in de dingen die hij aan het ontdekken is of wat hij heeft geleerd.
… meer complimenten geven. Complimenten geven werkt het beste bij gelijkheid. Waarbij degene die ontvangt en degene die geeft, gelijk zijn. Je hebt dus niets van elkaar nodig en je probeert de ander niet te beïnvloeden. De relatie tussen ouder en kind is nu eenmaal niet gelijk, wel gelijkwaardig, je blijft als ouder altijd verantwoordelijk.

Er zijn 3 simpele dingen die de alternatieven tot een groot succes maken.
1. Ben in verbinding met je kind, verdiep je in de behoefte van je kind. Dan is het nog gemakkelijker om te genieten, te vertellen wat je ziet en vragen te stellen.
2. Besef dat je samen opvoed, dat je samenwerkt met je kind, je kind is de onderzoeker en jij bent de gids.
3. Creëer een omgeving waar je kind kan bloeien en groeien. Waar een cijfer geen waardeoordeel is maar aangeeft of je kind iets beheerst of dat het nog wat extra aandacht nodig heeft.

Beinvloeden en bevestigen.
Weet dat je met belonen, zaken aan het beïnvloeden bent. Dat je heel erg het gedrag, “jouw” kant op wilt sturen. Terwijl als je aan het bevestigen bent dat je dan je kind stimuleert om door te gaan, te ontdekken een oplossing te zoeken. Waardoor je kind zelf ervaart, ontdekt en leert. Deze ervaringen zorgen ervoor dat je kind intrinsiek gemotiveerd wordt, de grootste beloning is voelen dat je het kunt. Dat je kind roept: Ik kan het, Ik kan het.

Het overstap recept is:
1. Ben je er eerst bewust van hoe vaak je “goed zo” zegt.
2. Bedenk dan waarom je “goed zo” zei, voor je kind of voor jezelf.
3. Probeer daarna te spelen met één van de alternatieven.
Weet dat dit recept het beste smaakt als je het combineert met onvoorwaardelijke liefde voor je kind, voor meer informatie lees de blog over onvoorwaardelijke liefde.

Heb je nog vragen bij het overstappen, stel ze dan hieronder en ik geef je zo snel als mogelijk antwoord, zie het maar als een overstapservice.